ลักษณะอาการของโรคเบาหวาน เกิดจากตับอ่อนไม่ทำงานตามปกติ จึงไม่สามารถกักเก็บน้ำตาลไว้สำรองเพื่อใช้เป็นพลังงานของร่างกายได้ โดยปกติเมื่อร่างกายได้รับน้ำตาลจากอาหาร น้ำตาลก็จะไหลเวียนไปตามกระแสโลหิตอย่างอิสระ ปราศจากการควบคุมตามระบบ ทำให้น้ำตาลปนกระแสเลือดและปัสสาวะ  น้ำตาลจะขึ้นๆลงๆอย่างรวดเร็ว สร้างอาการปั่นป่วนให้ร่างกายจนผิดปกติ เช่น ปัสสาวะบ่อยๆ กระหายน้ำ หิวอาหารเร็ว อ่อนเพลีย และอาการอื่นๆตามมา เมื่อเกิดอาการดังกล่าวนานๆไปจะทำให้กระแสโลหิตข้น เพราะมีน้ำตาลและไขมันเจือปนมากเกินไป ทำให้โลหิตไม่ไหลไปเลี้ยงประสาททุกส่วนของร่างกาย เกิดอาการปวดตามมือ ตามเท้าและดวงตาเริ่มพล่ามัว เพราะโลหิตไปเลี้ยงไม่เพียงพอ สมองเริ่มเฉื่อยชา ร่างกายเกิดความบกพร่อง เกิดผลตามมาอีกหลายโรค เบาหวานไม่สามารถที่จะรักษาได้ด้วยยาแผนปัจจุบัน เป็นเพียงควบคุมน้ำตาลให้อยู่ในระดับที่ไม่มากเกินไป

มีสาเหตุมาจากการที่ ตับอ่อนสร้าง ฮอร์โมนอินซูลินไม่พอเพียงกับที่ร่างกายต้องการ ทำให้ไม่สามารถเผาผลาญน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้ น้ำตาลจึงได้คั่งค้างในกระแสเลือดและตามอวัยวะต่างๆ เมื่อน้ำตาลคั่งค้างอยู่ในกระแสเลือดมากๆเข้า ก็จะถูกไตกรองน้ำตาลออกมาพร้อมกับน้ำปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะมีรสหวาน เรียกว่า เบาหวาน เพราะในทางการแพทย์ คำว่า "เบา" มีความหมายว่าเป็น ปัสสาวะ ซึ่งจะตรงข้ามกับ คำว่า "หนัก" ซึ่งจะหมายถึง อุจจาระ